مطالعۀ تطبیقی مُد لباس بانوانِ دربار فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه قاجار

نویسندگان

  • سحر چنگیز دانشجوی دکتری فلسفۀ هنر، دانشگاه بین‏ المللی امام ‏رضا(ع)
  • مهناز جهانی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

تغییر سبک پوشش بانوان در مقاطع زمانی مختلف دورة قاجار، صاحب‏نظران را بر آن داشته تا در یادداشت‏های خود‌ـ هرچند گذرا‌ـ بر آن نظر افکنند. با توجه به اینکه تحقیقات انجام‌شده در زمینة چرایی و چگونگی پوشش در این دوران و ارتباط آن با جریان مُد معدود و سطحی بوده، به نظر می‏رسد پرداخت دقیق‏تر به این موضوع، امری مهم باشد. این مقاله به‏ صورت تطبیقی به اشتراک‌ها و افتراق‌های پوشاک بانوان دو دربار فتحعلی‏شاه و ناصرالدین‏شاه قاجار می‏پردازد و تأکید آن بر مُد لباس و مقایسة اجزای پوشاک اندرونی و بیرونی است. اجزای پوشاک اندرونی شامل شلیته (تُنْبان)، پیراهن، آرْخالق و پوشش ‏سر و اجزای پوشش بیرونی شامل چادر، چاقْچور و روبنده است. با توجه به اینکه عواملی چون مذهب، اقتصاد، فرهنگ، سیاست و ابعاد روان‏شناختی پادشاهان تأثیر مستقیمی بر شکل‏گیری جریان مُد و روند تغییر و تحولات مربوط به آن را داشته است، این نوشتار با رویکرد کیفی و به شیوة توصیفی‌ـ تحلیلی، با تأکید بر دو دورة حکومتی قاجاریه‌، به بررسی مجموعه تصاویر به‎‏جا‏مانده از این دوران و مطالعة اسناد و سفرنامه‏ها‌ـ برای دسته‏بندی پوشاک و سبک مُد غالب دربار‌ـ می‏پردازد تا مؤلفه‏های اثرگذار بر تغییر یا ثبات سبک لباس این دوران را بازشناسی و تعریف کند. این پژوهش نشان می‏دهد، پایبندی به مذهب بین زنان قاجار، عامل بازدارندة مهمی در برابر تغییر کامل سبک پوشش بانوان بوده است؛ به‏ عبارت ‏دیگر، زنان در گزینش البسة خود نقش منفعلی نداشته‏اند و همچنین نفوذ سلیقه و ارادة شخص شاه، عامل بسیار مؤثری در تغییر مدل لباس زنان دربار بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعۀ چرخۀ مد لباس در جامعۀ ایران

مد لباس، به‌منزلة یکی از صنایع پرطرفدار فرهنگی، در عین سودآوری اقتصادی، نقشی جدی در انتقال ایده‏های خلاق و رشد فرهنگی جوامع مبتنی بر میراث فرهنگی آن‏ها ایفا کرده و در این مسیر چرخه‏ای را از آفرینش و طراحی تا تولید، توزیع و نهایتاً مصرف طی می‏کند. پژوهش حاضر، نظر به ابهام موجود در وضعیت چرخة مد لباس در جامعة ایران، از رهگذر مطالعه و مسئله‌شناسی این چرخه به دنبال توصیف و تحلیل وضعیت موجود چرخة مد ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی پوشاک بانوان قاجار قبل و بعد از سفر ناصرالدین​­شاه به فرنگ (مطالعه موردی: لباس سنتی و لباس تجدد بانوان)

Clothing displays customs and habits of a society and can communicate with humans through its features. The type of women’s cover reflects how they are engaged in cultural and social activities. The occurrence of all-out developments in Europe during the Qajar period and Nasser-Din Shah’s trips to Europe and Iran’s relationship with the West initiated the challenges for Qajar women’s clothing. ...

متن کامل

اوضاع سیاسی و اجتماعی نهاوند در دورة فتحعلیشاه قاجار

چکیده نهاوند یکی از شهرهای غربی ایران و هم اکنون جزء استان همدان محسوب می‌شود. نهاوند به دلیل رونق کشاورزی و سایر جاذبه‌های طبیعی همواره مورد توجه حاکمان و شاهزادگان قاجار بود؛ چنانچه از این طریق عایدات خوبی نصیب آنها می‌گشت. قاجاری کردن ایران جریانی بود که با واگذاری حکوت ایالات و ولایات به شاهزادگان در دوره فتحعلی شاه شروع شد. افزایش شاهزادگان و اجتماع آنها در پایتخت ممکن بود که خ...

متن کامل

الزامات در طراحی لباس بانوان نوازنده مسلمان

هدف از این پژوهش شناسایی نیازهای ضروری پوشش بانوان مسلمان نوازنده­ی سازهای زهی(ویلن و ویولا)، مطالعه و شناخت عوامل تاثیرگذار بر انتخاب لباس نوازندگان و بررسی چگونگی پذیرش لباس نوازندگان از سوی مخاطبان عام و کارشناسان موسیقی بود، چرا که پاسخگویی به نیازهای بانوان نوازنده برای داشتن لباس مناسب یکی از چالشهای مطرح بین طراحان لباس و کارشناسان حوزه‌ی منسوجات است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی وگر...

متن کامل

مطالعۀ تطبیقی ورزش قهرمانی بانوان کشورهای منتخب با رویکرد استراتژیک

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و مقایسۀ ابعاد برنامه‌ریزی استراتژیک ورزش قهرمانی بانوان کشورهای منتخب و ارائۀ راهکارهای پیشنهادی است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و در تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل محتوا استفاده‌شده و روش گردآوری داده‌ها نیز مطالعات کتابخانه‌ای است. پس از مطالعۀ اسناد و منابع برنامۀ استراتژیک ورزش قهرمانی چند کشور منتخب، به مقایسۀ کیفی برنامه در این کشورها پرداخته شد. جامعۀ آما...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 3

صفحات  385- 407

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023